* Naim Demirel, 'Sierra Leone', BM Güvenlik Konseyi ve Uluslararası Barışın Korunması, Derin Yayınları, 2003, s.348-359.
Dünyanın en fakir ülkeleri arasında olan Sierra Leone, 1961 yılında İngiliz sömürgesinden kurtularak bağımsızlığına kavuştu. Sierra Leone bağımsızlığına kavuştuktan sonra ülkenin önemli ekonomik değeri olan elmas madeni, bir kısım zenginlerin eline geçti. Rüşvet ve kötü ekonomik idare sebebiyle zengin maden kaynaklarına sahip ülke fakirleşti. 1991'den 1996 yılına kadar Sierra Leone'da istikrarsızlık ve kargaşa hüküm sürdü. Birçok defa yönetimi eline geçiren askerlerin kurduğu, cuntalar idaresi halkın hükümete güvenini sarstı.
1989 yılında komşu ülke Liberya'da iç savaş başladı. Bir çok grup yönetimi ve maden kaynaklarını ele geçirmek için savaşmaya başladı. Liberya'nın savaş lordlarından Charles Taylor 1991 yılından itibaren Sierra Leoner
Foday Sankoh ve onun isyancı organizasyonu "Revolutionar Unidet Front (RUF)"u destekledi[1].
RUF ülkenin doğusunda Liberya sınırından hükümete karşı silahlı bir başkaldırı hareketi başlattı. Taylor'un ana hedefi RUF üzerinden Sierra Leone elmas kaynaklarına sahip olmak ve kendi mücadelesini finanse etmekti. RUF ise mevcut hükümeti devirmek istiyordu. RUF'un savaşçıları genellikle herhangi bir geleceği olmayan genç insanlar, kaçırılarak savaşmaya zorlanan çocuk askerlerden oluşmaktaydı[2].
Siere Leona düzenli askerleri, RUF'a karşı koyacak güce sahip değildi. Gerek RUF ve gerekse hükümet askerleri her ikisi de sivil halka karşı şiddet kullanıyorlardı. Askerler köyleri talan etmeye ve insanları, çocuklar da dahil olmak üzere, zorla askere almaya başladılar. Halk da kendini hükümet birliklerinden ve isyancı birliklerden korumak için savunma milisleri oluşturdu. Bu birlik hızla gelişti ve Siera Leona'daki en güvenilir, güvenlik birimi oldu[3].
1992'de bir grup genç subaylar Valentie Strasser idaresinde başkan Josepf Saidu Momoh'u devirdiler. Bu eyleme sebep olarak, ücretlerin ödenmemesi ve hükümetin isyancılarla mücadelede yetersiz kalması gösterildi. Yeni idare isyancılarla mücadeleyi sürdürdü. 1995 yılında Strassser özel güvenlik ve askerlik şirketi Gurkha Security Group'u güvenliği sağlamakla görevlendirdi. Aynı yıl bir başka özel şirkete hem güvenlik görevi ve hem de „Executive Outcomes„(EO) Koidu'nun Kono bölgesindeki elmasları işletme ruhsatını verdi[4]. EO hükümet askerleriyle değil, halkın oluşturduğu milislerle çalışmıştır. EO bu birliklerle RUF'u mağlup etti. Koido'daki birçok elmas madeni ocaklarını geri aldı ve oradaki sivil halkı da kurtardı. Bu bölgeden 300.000 mültecinin kendi yurtlarına dönmesini sağladı.
16.Ocak 1996 tarihinde Savunma Bakanı ve General Julius Maada Bio askeri darbe ile yönetime el koydu. Bu hareketten EO'nun haberi olduğu halde gerekli önlemi almadığı tahmin edilmektedir. Bio yönetiminde Şubat 1996 serbest seçimler yapıldı. Bu seçimi RUF terör kampanyasıyla durdurmak istedi. Buna rağmen Ahmad Tejan Kabbah SLPP partisinden başkan seçildi[5].
Kasım 1996'da RUF Abidjan'da Kabbah hükümetiyle barış anlaşması yapmaya zorlandı. Sivil Halkın Kendini Koruma milisleri komutanı Chief Hinga Norman "de facto" savunma bakanı oldu. Bu milisleri Civil Defence Forces (CDF) yedek ordu olarak organize etti.
Mart 1997'de subaylar Armed Forces Revolutionar Council Johnny Paul Koromu liderliğinde iktidarı ele geçirdiler. Bunlar RUF ile birlik oldular ve bir dikta rejimi oluşturdular. Anayasa yürürlükten kaldırıldı. Siyasi partiler ve gösteriler yasaklandı. Kabbah Guinea'ya sürgüne gitmek zorunda kaldı ve uluslararası toplumdan yardım almaya çalıştı. Ordu ve RUF, People's Army adı altında birleşti. Sivil halk barışçı yollarla darbecilere karşı sivil itaatsizlikle mücadelesine, People's Army karşı silahlı mücadelesiyle destek oldu..
ECOWAS (Batı Afrika Ekonomik Topluluğu) Birlikleri ve özellikle Nijerya birlikleri Sandline International (İngiliz Paralı Askerleri Organizasyonu) ile işbirliği içinde Mart 1998'de çatışmalara dahil oldular. Bu birlikler cuntacıları başkent Freetown'dan çıkarttılar ve seçilmiş hükümeti yeniden işbaşına getirdiler. Kabbah sivil halk tarafından sevinçle karşılandı. Mevcut ordu dağıtıldı ve yeniden güvenilir bir ordu kurmak için çalışmalara başlandı. Bu yeni ordu öncelikle ECOWAS'ın komutası altına bulunacaktı. Şubat 1998'de RUF öncelikle Kono bölgesinde ve ardından da bütün ülkede operasyona başla- dı[6]. Bu operasyon kapsamında özellikle sivilleri öldürüyor ya da sakat bırakıyorlardı. Bunu da hükümete destek oldukları için ceza olarak yaptıklarını ifade etmekteydiler.
Hükümete destek olmak için ECOWAS-Birlikleri ülkede kaldılar. Ülkede CDF, hükümet birlikleri, ECOWAS ve isyancılar arasında çatışmalar sürdü. Mayıs 1999'da isyancılar yeniden başkent Freetown'a saldırdılar. Bu saldırı sırasında yaklaşık 5000 kişi hayatını kaybetti ve şehirde tahribat yapıldı. Sonunda ECOWAS başkentte kontrolü ele geçirdi.
Temmuz 1999'da RUF ve Hükümet Lome'de yeni bir barış anlaşması imzaladılar[7]. Ancak şiddet olayları devam etti. BM barış gücü UNAMSIL ülkede kontrolü sağlayamadı. Açık bir şekilde görev tanımı yapılmadığından ve dahili krizler sebebiyle barış gücü silahlı çatışmaları önlemekte aciz kaldı. RUF'da bu durumdan faydalanarak UNAMSIL'in silah ve donanımlarını ele geçirdi ve Mayıs 2000'de 500 barış gücü askerini esir aldı[8]. Bunun üzerine İngiliz ordu birlikleri eski sömürgesine müdahale etti. Bu arada UNAMSIL'in de görevi yeniden tanımlandı ve gerektiğinde, gerektiği kadar silahlı güç kullanma yetkisi verildi. BM barış gücü asker sayısı 17.500'e çıkartıldı. RUF lideri Foday Sankoh İngiliz birlikeri tarafından tutuklandı. İngiliz askerleriyle birilikte çalışma sayesinde UNAMSIL 2001 yılından itibaren başarı göstermeye başladı ve isyancıların silahlarını toplamaya başladı. Güvenlik Konseyi Sierra Leone'a ve komşu ülke Liberya'ya karşı elmas boykotu uygulama kararı aldı. RUF, neredeyse bütün bu ülke üzerinden kaçak bir şekilde yapılan elmas satışıyla finanse edilmekteydi. Bunun yanında dünya çapında büyük elmas ticareti yapan şirketler kriz bölgesi orijinli elmasları satın almama yükümlülüğü altına girdiler. Bu iki önlem dahildeki savaşan tarafları görünür şekilde zayıflattı.
18.Şubat 2002'de iç savaş resmi olarak sona erdi. Mayıs 2002'de yeni seçim yapıldı ve Ahmad Tejan Kabbah oyların % 70,1'ini alarak seçimi kazandı. RUF de partiye dönüşerek seçime katılmıştı ve herhangi bir milletvekili kazanamadı.
2005'de UNAMSl'in görevi sona erdi ve yeni bir barış gücü olan UNIOSIL bu görevi üstlendi. UNIOSIL ülkede insan haklarını güçlendirmek, ülkenin yeniden yönetim yapılarının kurulması ve geliştirilmesi için hükümete destek olacaktı. Bunun yanında 2007'de yapılacak seçimleri hazırlayacaktı. 2008 yılında UNIOSIL, UNIPSIL (United Nations Integrated Peacebuilding Office in Sierra Leone)'e dönüştü. Görevin 15 Eylül 2011'e kadar uzatılmıştır[9].
Güvenlik Konseyi 8 Ekim 1997'de aldığı S/RES/1132 (1997) sayıla kararla, yönetimi ele geçiren askeri cunta yönetimini kınamış ve cunta yönetiminden idareyi demokratik olarak seçilmiş olan hükümete devretmesini istemiştir[10].
Kararın giriş kısmında Konsey, Sierra Leone'de devam eden şiddet eylemleri ve sürekli kötüleşen insani durumu, askeri cuntanın seçilmiş olan hükümetin yeniden işbaşına geçirilmesine yaklaşmamasını ifade ettikten sonra, ülkedeki durumun uluslararası barış ve güvenliği tehdit ettiği tespitini yapmıştır[11]. ECOWAS[12] tarafından Sierra Leone karşı uygulanan mevcut müeyyideler[13] gibi Güvenlik Konseyi de aynı şekilde yaptırım kararı almıştır. Konsey bu kararla genel petrol ve silah ambargosu[14] yanında, askeri cunta üyeleri ve aile fertlerine karşı seyahat yasağı getirdi[15].
Hakkında müeyyide uygulanacak kişilerin ve müeyyidelerin istisnalarının belirlenmesi için Konsey bir "Yaptırım Komitesi" oluşturmuştur[16].
Yaptırımların sona erdirilmesi için Konsey demokratik olarak seçilmiş olan Ahmed Tejan Kabbah'ın tekrar işbaşına getirilmesini şart olarak belirlemiştir[17].
Bu yaptırımların yetersiz kalması üzerine ECOWAS Sierra Leone'ya Nijerya komutasında yeni bir askeri birlik (ECOMOG)[18] gönderdi. Bu birliğin görevi askeri cuntayı iktidardan uzaklaştırmaktı. Bu görevlendirmede Güvenlik Konseyi müdahil olmamış ve başlangıçta ses de çıkarmamıştır. Ancak daha sonra, aldığı yaptırım kararlarının asker gücüyle yerine getirmesi hususunda ECOMOG'a görev vermiştir[19].
ECOMOG'ın saflarında Kabbah yanlısı Kamajor-Milisleri de savaşmıştır. ECOMOG ve Kamajor Birlikte Şubat 1998'de askeri cuntayı başkent Freetown'dan çıkarttılar. Ardından Mart ayında Kabbah yeniden sürgünden geri dönmüştür. RUF ülkenin içine doğru çekilmiştir. Bu gelişmeler üzerine Güvenlik Konseyi petrol ambargosunu kaldırmıştır[20]. RUF'un çekilmek zorunda bırakılmasından sonra cephe değişimi yaşanmış ve iç savaş bir yıl önce kaldığı yerden devam etmiştir[21].
Güvenlik Konseyi 05 Haziran 1998 tarihinde S/RES/1171 (1998) sayılı kararı almış, isyancıların devam eden direnişlerini kınamış ve isyancıları silahlarını bırakmaya davet etmiştir[22]. Konsey bu kararda, S/RES/1132 (1998) sayılı kararla koyduğu yaptırımları sona erdirmiş[23] ve yeni yaptırımlar belirlemiştir. Yeni silah ambargosu sadece hükümet dışı güçlere (non- governmental forces) uygulanacak şekilde düzenlenmiştir[24]. Hükümet ve ECOMOG bu yaptırımlardan hariç tutulmuştur[25]. Bunun yanında geçmiş dönem askeri cunta üyeleri ve RUF liderlerine yeniden seyahat yasağı getirilmiştir. Bütün bunlar devlet dışı aktörlerdir. Bu kişilerin kimler olduğunun tespiti görevi 1132-Komitesine aitti. Konsey yaptırımların sona erdirilmesi için Sierra Leone üzerinde hükümet güçlerinin mutlak hakimiyetini ve bütün isyancı birliklerin dağılmasını şart koşmuştu[26].
Güvenlik Konseyi 13 Haziran 1998 tarihinde S/RES/1181 (1998) sayılı kararı aldı. Konsey bu kararla barış misyonu UNOMSIL'u (United Nations Mission in Sierra Leone) kurdu[27]. Güvenlik Konseyi bu kararında Sierre Leona'daki çatışmaların durmaması, özellikle isyancılar tarafından yapılan saldırılar neticesinde bir çok insanın hayatını kaybetmesi ve halkın özellikle çocukların içinde bulunduğu insani acil yardım durumu üzerine endişelerini dile getirmiştir[28]. Konsey devrilen cuntanın kalıntılarının ve isyancı birliklerin devlet kuvvetlerine karşı direnmesi ve bu güçlerin sivil halka karşı şiddet kullanmasını kınamış ve hemen silahlarını bırakmalarını istemiştir[29].
1999 yılında Sierre Leona'da iç savaş sürmüş ve isyancılar Kabbah'i ikinci kez devirme denemesi yapmışlar ve başarısız olmuşlardı. Hükümet ECOMOG'ın desteği sayesinde ayakta kalabilmiştir. Nijerya'nın iç işlerindeki politik gelişmeler nedeniyle ECOMOG-askerlerinin çoğunluğunun geri çekilmesi sonucunda Sierra Leone hükümeti RUF ile görüşmeler yapmak zorunda kaldı. Bu görüşmelerin sonucu Lome Antlaşması[30] imzalanmıştır.
Bu antlaşma RUF için genel af sağlamakta ve RUF lideri Foday San- koh'a stratejik kaynaklar üzerinde özellikle elmas üzerinde kontrol hakkı tanımaktaydı. Yine bu antlaşmaya göre RUF silahsızlanacak ve bir siyasi parti olarak faaliyetlerine devam edecekti.
Güvenlik Konseyi Lome antlaşmasının gereklerinin yerine getirilmemesini, bir barış misyonu operasyonu için yeter bir sebep olarak görerek 22
Ekim1999 tarihinde S/RES/1270 (1999) sayılı kararı aldı. Konsey bu kararla barış misyonu UNAMSIL'ı (United Nations Mission in Sierra Leone) kurdu[31] [32] [33]. Bu misyonun görevi tarafların Loma antlaşmasına uymalarını sağlamak ve ateşkesi gözlemlemekti. ECOMOG birlikleri, UNAMSIL birlikleri Sierra Leo- ne'ya yerleşmeden önce çekilmiş ve ülkede bir güvenlik boşluğu oluşmuştu. Çünkü UNAMSIL sayısal olarak ülkede güvenliği sağlayacak yeterlikte değildi . Gerçekte Sierra Leone ordusu da ortada yoktu . Bunun neticesi ise, 2000 yılının ilk üç ayında durumun daha da kötüleşmesi oldu.
Lome-Antlaşması RUF tarafından sürekli ihlal edilmekteydi. Güvenlik Konseyi 07.02.2000 tarihinde S/RES/1289 (2000) sayılı kararı alarak Sierre Leona'daki durumu uluslararası barış ve güvenliği tehdit eder olarak tespit etmiş ve UNAMSIL'ın asker sayısını 11.200'e çıkarmaya ve BM Sözleşmesi'nin VII. bölümü çerçevesinde yetkisini genişletmeye karar vermişti[34].
Mayıs 2000'de RUF isyancıları 500 UNAMSIL barış gücü askerini rehin almışlar ve onların silah ve üniformalarını çalmışlardı[35]. Rehine olayı üzerine Güvenlik Konseyi Sierra Leone konusunda daha etkili adımlar atmaya başladı. Mayıs 2000'de İngiltere Freetown'a 2000 kişilik bir birlik gönderdi[36]. İngiliz birlikleri RUF lideri Sankoh'u tutukladı. Bundan hemen sonra Güvenlik Konseyi UNAMSIL'in sayısını önemli ölçüde artırmıştı[37].
Güvenlik Konseyi 05.06.2000 tarihinde S/RES/1306 (2000) sayılı kararı aldı. Konsey bu kararda önce ülkedeki durumun uluslararası barış ve güvenliği tehdit ettiği tespitini yapmış ve ülkede uzun yıllardır süren iç savaşın esas sebebi olan zengin elmas yataklarıyla ilgili olarak bazı kararlar almıştır[38].
İsyancı RUF birlikleri yıllardır kontrol ettikleri elmas madenlerinden elde ettikleri gelirlerle silah satın almaktaydılar. Bu ticaret de ağırlıklı olarak komşu ülke Liberya üzerinden yapılmaktaydı. Güvenlik Konseyi buna engel olmak için Sierra Leone'dan gelen elmasların ticaretine ambargo koymuştur[39]. Kararda diğer üye devletlere Sierre Leona menşeli elmas ithali yasağı getirilmiştir. Bu yaptırımın muhatabı esasında sadece hükümet dışı aktör olan RUF'tı[40]. Bu sebeple Güvenlik Konseyi Sierra Leones hükümetine kendi elmasları için bir orijin sertifikası oluşturulmasını ve böylelikle kendi ticaretine devam edebilmeyi sağlamak istemiştir[41]. Böylelikle hükümetin kontrolünde olan madenlerden çıktığı belgelenebilen elmasın ithali serbest kılınmıştı. RUF'a karşı koyulan elmas ambargosu 2002 yılının Aralık ayında son kez uzatılmıştır[42] [43] [44]. Liberya üzerinden ticaretin devam ettiği ortaya çıktıktan sonra Konsey Liberya'ya da yaptırım kararı almıştır .
Güvenlik Konseyi 14. Ağustos 2000 tarihinde aldığı S/RES/1315 (2000) sayılı kararında, S/RES/1306 (2000) sayılı kararda yaptığı barış tehdidi tespitini yenilemiş ve Sierre Leona'daki hukuk ihlallerini yargılamak üzere hükümetten özel yetkili bir mahkeme kurmasını istemiştir[45].
UNAMSIL'in Güvenlik Konseyi tarafından yeniden sayısının artırılmasından sonra hükümet ve RUF, 2000 güzünde ve 2001 baharında BM arabuluculuğuyla Abuja („Abuja I" ve „Abuja II") da iki ateşkes antlaşması imzaladılar. 2001 yılının ilk aylarında RUF'un direnci artık kırılmıştı. Sierra Le- ones'in topraklarının büyük bölümü hükümetin ve UNAMSIL'in kontrolü altına girmişti.
Güvenlik Konseyi bu gelişmeye paralel olarak 30 Mart 2001 tarihinde S/RES/1346 (2001) ve S/RES/1370 (2001) sayılı kararları aldı. Konsey bu kararlarda BM Sözleşmesi'nin VII. bölümünde kendisine verilen yetkiye göre bir tespit yapmamıştır. S/RES/1346 (2001) sayılı kararda Konsey Sierra Leo- ne'nin egemenliği, bağımsızlığı ve bütünlüğünün önemini vurgulamış, ülkede özellikle sınır bölgelerinde çatışmaların durmaması ve sivillerin içinde bulunduğu insani durum üzerine endişelerini dile getirmiştir. Konsey UNAMSIL'in görev süresini altı ay daha uzatmıştır. Konsey ayrıca 10 Kasım 2007'de Abuja'da imzalanan ateşkes antlaşmasının uygulanmamasının endişe verici olduğunu ifade etmiştir[46]. Konsey bütün taraflardan bu konuda gerekeni yapmalarını istemiştir[47]
Konsey 18 Eylül 2001 tarihli S/RES/1370 (2001) sayılı kararında ise RUF'den özellikle Abuja anlaşmasının gereklerini yerine getirmesini istemiştir[48]. Konsey S/RES/1385(2001) sayılı kararında barış tehdidi tespiti yapmış ve S/RES/1306 (2000) sayılı kararla alınan yaptırımların süresini 2002'nin sonuna kadar uzatmıştır[49].
S/RES/1389(2002) sayılı kararda Konsey ülkedeki barış yolundaki gelişmeleri memnuniyetle karşıladığını ifade etmiş, ancak yine de genel olarak ülkedeki durumun hala uluslararası barış ve güvenliği tehdit ettiği tespitini yapmıştır[50].
2002 yılının başında iç savaş fiili olarak sona ermişti. Resmi olarak iç savaşın sona erdiği açıklaması ise 2002 yılı Kasımayında yapılmıştır. Bu kararda durumun hala uluslararası barış ve güvenliği tehdit eder olarak tespit edilmesinin sebebi seçimlerin garanti altına alınması ve toplumdaki muhtemel kargaşanın önüne geçmek olduğu söylenebilir[51].
Güvenlik Konseyi aynı yıl içinde 28 Mart 2002 tarihinde aldığı S/RES/1400(2002) sayılı kararda serbest seçimlerin önemini yeniden vurgulamış ve yeniden ülkedeki durumun uluslararası barış ve güvenliği tehdit ettiği tespitini yapmıştır. KarardaKonseyi'n BM Sözleşmesi VII. bölüm kapsamında hareket ettiği tespiti yapılmaksızın UNAMSIL'in görev süresi 30.09.2002 tarihine kadar uzatılmıştır[52]. 24 Eylül 2002 tarihinde S/RES/1436 (2002) sayılı kararla UNAMSIL'in görev süresi tekrar 6 ay uzatılmış, ancak bu defa herhangi bir barış tehdidi tespiti yapılmamıştır. Aynı zamandaKonseyi'n BM Sözleşmesi'nin VII. Bölüm kapsamında hareket ettiğine dair bir ifade de kararda yer almamıştır.
Ancak durum uzun bir zaman güvenli olamamıştır. Güvenlik Konseyi yeniden UNAMSIL'in küçük bir versiyonunu 2005 yılı yazına kadar öncelikle emniyet tedbirlerini sağlamak maksadıyla görevlendirdi[53]. Konsey 2005 yılında bu misyonu sona erdirmiştir[54]. Ancak BM Sierra Leone'yla ilgilenmeye devam etmiştir. Sierra Leone'da RUF liderlerini ve savaşın diğer taraflarını işledikleri savaş suçu sebebiyle yargılamak üzere özel yetkili ceza mahkemeleri kurulmuştur[55]. Özel yetkili ceza mahkemesi Güvenlik Konseyi tarafından oluşturulmamış, ancak BM tarafından desteklenmiştir[56].
Bireylere karşı koyulan seyahat yasağı yürürlüğüne devam etmektedir. En son listede seyahat yasağı olan 30 kişi yer almıştır[57]. Farklı zaman aralıklarıyla çeşitli kişiler bu listeden çıkartılmaktadır. 1132-Komitesinin koyduğu kurallarda listeden çıkmak için gerekli şartlarla ilgili herhangi bir kural bulunmamaktadır[58].
3. Kararların Değerlendirilmesi
Güvenlik Konseyi'nin Sierra Leone başlangıçtaki hedefi bu ülkede bulunan demokrasiyi korumaktı. Burada Haiti'ye benzerlik görünmektedir. Ancak Haiti'dekinin aksine Güvenlik Konseyi demokrasiyi rahatsız edenlere karşı açık yaptırımlar uygulama kararı almıştır. Konsey askeri cunta üyelerine ve daha sonra isyancılara seyahat yasağı getirmiş ve sadece isyancılara silah ve elmas ambargosu getirmişti. İlk yaptırımlarda bu yaptırımların kaldırılması için açık net şartlar ortaya koymuştur. Açıkça demokrasiye dönmeyi şart koşmuştur.
Ancak Güvenlik Konseyi'nin Sierra Leones'de belli şahıslara finansal yaptırımlar uygulamasından kaçınmasının sebebi anlaşılamamıştır. Seyahat yasağı kural olarak etkin olma değerlendirmesi açısından zayıf kalmaktadır. Belki de Konsey, isyancıların önünü kesmek için elmas ticaretine yönelik olarak aldığı tedbirleri yeterli görmüş olabilir. Genel olarak bütün kararlar ve uygulamalardan demokratik olarak seçilmiş hükümetin korunması görülebilir[59].
Sierra Leone hakkında verilen kararlara bakıldığında Güvenlik Konse- yi'nin bir devlet gücü olmayan RUF'i ilerleyen zaman içinde daha da açık bir şekilde kararlarında barış tehdidi oluşturan gelişmelerin ana sorumlusu olarak gösterdiği görülmektedir. Konsey kararlarda sürekli RUF'un üstlendiği sorumluluklarını yerine getirmediğini dile getirmiştir. Sierra Leone olayında Güvenlik Konseyi Agola olayında olduğu kadar ileri gitmemiştir. Konsey UNITA'nın fiillerini kararında açıkça barışı tehdit eder olarak nitelemişti.
RUF'in hedefinde ülke üzerinde bir bölgesinin kontrolünü ele geçirmek değil, daha çok ülke içinde politik ve ekonomik gücü ele geçirme hedefleri vardı. Bu sebeple Konsey daha çok barış tehdidi tespiti yaparken ülkedeki genel durumu değerlendirmiştir[60].
Konseyi'n kararlarının hiçbirinde Sierra Leone'deki krizin sınır aşan etkisi üzerinde durulmamıştır. Güvenlik Konseyi'nin aldığı kararlarda sebep olarak sürekli sadece ülke içindeki durum gösterilmiştir.Konseyi'n Sierra Leone'daki yaklaşımı Angola'dakine benzemektedir[61]
Konseyi'n kararları incelendiğinde, uluslararası barış ve güvenlik tehdidi tespiti aşağıdaki sebeplere dayandırılmıştır:
- Demokratik olarak seçilmiş olan hükümetin yeniden iktidara getirilmemesi[62], demokratik seçimlerin boşa çıkartılması[63]
- mülteci akımı [64]
- iç savaş[65]
- barış Sözleşmesi'nin yerine getirilmemesi[66].
[1] Archiv der Gegenwart Bd. 71 (2001), s. 451
[2] Richards, Paul, Forced Labour & Civil War, in: Violence Political Culture & Development in Africa, 2006, s. 184.
[3] Gberie, Lansana, A Dirty War in West Africa: the RUF and the Destruction of Sierra Leone. Indiana UP, 2005 s. 103
[4] Abdullah, Ibrahim. Between Democracy and Terror: The Sierra Leone Civil War. Council for the Development of Social Science Research in Africa. Dakar, 2004, s. 90
[5] Birkhaeuser, s. 137.
[6] “Operation No Living Thing”
[7] Richards, s. 190.
[8] Archiv der Gegenwart Bd.71 (2001), s. 44827 A (7)
[9] S/RES/1941 (29.09.2010)
[10] UN-Doc. S/RES/1132 (1997).
[11] UN-Doc. S/RES/1132 (1997), 3. pr. para.
(12) Economic Community of West African States.
[13] Final Communique of the Summit of the Economic Community of West African States, held at Abuja on 28 and 29 August 1997, UN-Doc. S/1997/696, para. 26.
(14) UN-Doc. S/RES/1132 (1997) -6.op.para: “Decides that all States shall prevent the sale or supply to Sierra Leone, by their nationals or from their territories, or using their flag vessels or aircraft, of petroleumand petroleum products and arms and related materiel of all types, including weapons and ammunition, military vehicles and equipment, paramilitary equipment and spare parts for the aforementioned, whether or not originating in their territory;”
(15) UN-Doc. S/RES/1132 (1997) -6.op.para: “Decides that all States shall prevent the entry into or transit through their territories of members of the military junta and adult members of their families, as designated in accordance with paragraph 10 (f) below, provided that the entry into or transit through a particular State of any such person may be authorized by the Committee established by paragraph 10 below for verified humanitarian purposes or purposes consistent with paragraph 1 above, and provided that nothing in this paragraph shall oblige a State to refuse entry into its territory to its own nationals;”
(16) UN-Doc. S/RES/1132 (1997) -10.op.para: “Decides to establish, in accordance with rule 28 of its provisional rules of procedure, a Committee of the Security Council consisting of all the members of the Council, to undertake the following tasks and to report on its work to the Council with its observations and recommendations:”
(17) UN-Doc. S/RES/1132 (1997) -19.op.para: “Expresses its intention to terminate the measures set out in paragraphs 6 and 6 above when the demand in paragraph 1 above has been complied with;”
(18) Economic Community of West African States Monitoring Group.
(19) UN-Doc. S/RES/1132 (1997) -8.op.para: “Acting also under Chapter VIII of the Charter of the United Nations, authorizes ECOWAS, cooperating with the democratically-elected Government of Sierra Leone, to ensure strict implementation of the provisions of this resolution relating to the supply of petroleumand petroleum products, and arms and related materiel of all types, including, where necessary and in conformity with applicable international standards, by halting inward maritime shipping in order to inspect and verify their cargoes and destinations, and calls upon all States to cooperate with ECOWAS in this regard;”
[20] UN-Doc. S/RES/1156 (1998).
[21] “Zurück zum Start in Sierra Leone?”NZZ, 4.06. 1998
[22] UN-Doc. S/RES/1171 (1998) -3.pr.para: Deploring the continued resistance to the authority of the legitimate Government of Sierra Leone and stressing the urgency for all rebels to put an end to the atrocities, cease their resistance and lay down their arms,”
[23] Hirsch, John, Sierra Leone, in Malone, David M. (Hrsg.): The UN Security Council - From the Cold War to the 21. Century, Boulder, London, 2004, s. 526.
[24] UN-Doc. S/RES/1171 (1998) -2,3.op.para: “Further decides, with a view to prohibiting the sale and supply of arms and related materiel to non-governmental forces in Sierra Leone, that all States shall prevent the sale or supply, by their nationals or from their territories, or using their flag vessels or aircraft, of arms and related materiel of all types, including weapons and ammunition, military vehicles and equipment, paramilitary equipment and spare parts for the aforementioned, to Sierra Leone other than to the Government of Sierra Leone through named points of entry on a list to be supplied by that Government to the Secretary-General, who shall promptly notify all Member States of the United Nations of the list; 3. Decides also that the restrictions referred to in paragraph 2 above shall not apply to the sale or supply of arms and related materiel for the sole use in Sierra Leone of the Military Observer Group of the Economic Community of West African States (ECOMOG) or the United Nations;”
[25] UN-Doc. S/RES/1171 (1998) -5.op.para: “Decides that all States shall prevent the entry into or transit through their territories of leading members of the former military junta and of the Revolutionary United Front (RUF), as designated by the Committee established by resolution 1132 (1997), provided that the entry into or transit through a particular State of any such person may be authorized by the same Committee, and provided that nothing in this paragraph shall oblige a State to refuse entry to its territory to its own nationals;”
(26) UN-Doc. S/RES/1171 (1998) -7.op.para: “Expresses its readiness to terminate the measures referred to in paragraphs 2, 4 and 5 above once the control of the Government of Sierra Leone has been fully reestablished over all its territory, and when all non-governmental forces have been dis- armed and demobilized;”
[27] UN-Dok. S/RES/1181(1998) -6.op.para: “Decides to establish UNOMSIL for an initial period of six months until 13 January 1999, and further decides that it shall include up to 70 military observers as well as a small medical unit, with the necessary equipment and civilian support staff, with the following mandate:"
[28] UN-Doc. S/Res/1181 (1998) -6.pr.para: “Gravely concerned at the loss of life and immense suffering undergone by the people of Sierra Leone, including refugees and displaced persons, as a result of the continuing rebel attacks, and in particular at the plight of children affected by the conflict,...".
[29] UN-Doc. S/Res/1181 (1998) -1.op.para: Condemns the continued resistance of remnants of the ousted junta and members of the Revolutionary United Front (RUF) to the authority of the legitimate government and the violence they are perpetrating against the civilian population of Sierra Leone,".
[30] Peace Agreement between the Government of Sierra Leone and the Revolutionary United Front of Sierra Leone, 7. 07. 1999, UN-Doc. S/1999/777.
[31] UN-Doc. S/RES/1270 ( 1999) -8.op.para: “Decides to establish the United Nations Mission in Sierra Leone (UNAMSIL) with immediate effect for an initial period of six months and with the following mandate: “
[32] Bütün ülke için başlangıçta 6000 asker öngörülmüştü.
[33] „Verstârkung der Uno-Truppen um Freetown - Angst vor einemangriff der Rebellen in Sierra Leone", NZZ, 12. 05. 2000.
[34] UN-Doc. S/RES/1289 (2000) -9.op.para: “Decides that the military component of UNAMSIL shall be expanded to a maximum of 11,100 military personnel, including the 260 military observers already deployed, subject to periodic review in the light of conditions on the ground and the progress made in the peace process, in particular in the disarmament, demobilization and reintegration programme, and takes note of paragraph 33 of the report of the Secretary-General of 11 January 2000;”
[35] „Freilassung aller Geiseln in Sierra Leone - Wahrscheinlich vier Todesopfer", NZZ, 30. 05. 2000.( RUF Mayıs 2000’in sonuna kadar bütün rehinleri serbest bırakmıştır.)
[36] “Britannien als Ordnungsmacht in Sierra Leone - Kompensation für frühere Fehler", NZZ, 15. 05. 2000.
[37] UN-Doc. S/RES/1299 ( 2000).
[38] „Diamanten zerstören einen Staat - Der Prototyp des modernen Bürgerkriegs: Sierra Leone", NZZ, 10. 06. 2000.
[39] UN-Doc. S/RES/1306 (2000) -1.op.para: “Decides that all States shall take the necessary measures to prohibit the direct or indirect import of all rough diamonds from Sierra Leone to their territory;”
[40] „Import sierra-leonischer Diamanten verboten - Massnahme des Uno-Sicherheitsrats gegen die RUF-Rebellen", NZZ, 7. 07. 2000.
[41] UN-Doc. S/RES/1306 (2000) -5.op.para: “Decides that rough diamonds controlled by the Government of Sierra Leone through the Certificate of Origin regime shall be exempt from the measures imposed in paragraph 1 above when the Committee has reported to the Council, taking into account expert advice obtained at the request of the Committee through the Secretary-General, that an effective regime is fully in operation;”
[42] UN-Doc. S/RES/1446 (2002) -2.op.para: “Decides that the measures imposed by paragraph 1 of resolution 1306 (2000) shall remain in force for a new period of six months from 5 December 2002, except that, pursuant to paragraph 5 of resolution 1306 (2000), rough diamonds controlled by the Government of Sierra Leone under the Certificate of Origin regime shall continue to be exempt from these measures, and affirms that at the end of this period it will review the situation in Sierra Leone, including the extent of the Government’s authority over the diamond-producing areas, in order to decide whether to extend these measures for a further period and, if necessary, to modify them or adopt further measures;”. Bu son uzatmadan altı ay sonra ambargo sona erdi.
[43] Bkz. „Markanter Anstieg von Diamantenimporten", NZZ, 10. 08. 2000.
[44] UN-Doc. S/RES/1343 (2001).
[45] UN-Doc. S/RES/1315 (2000) -2.op.para: “crimes against humanity, war crimes and other serious violations of international humanitarian law, as well as crimes under relevant Sierra Leonean law committed within the territory of Sierra Leone;”
[46] UN-Doc. S/RES/1346 (2001) -7.op.para: “Expresses also its deep concern that the Ceasefire Agreement signed in Abuja on 10 November 2000 ( S/2000/1091) between the Government of Sierra Leone and the RUF has not been fully implemented, and demands that the RUF take immediate steps to fulfill its commitments under that Agreement to ensure full liberty for the United Nations to deploy its troops throughout the country, the free movement of persons and goods, unimpeded movement of humanitarian agencies, refugees and displaced persons and the immediate return of all seized weapons, ammunition and other equipment, and to recommence active participation in the disarmament, demobilization and reintegration programme;”
[47] UN-Doc. S/RES/1346 (2001) -10.op.para: “Calls upon all the parties to the Sierra Leone conflict to intensify their efforts towards the full and peaceful implementation of the Abuja Ceasefire Agreement and the resumption of the peace process, taking into account the basis of the Abuja Ceasefire Agreement and relevant Security Council resolutions, and urges Governments and regional leaders concerned to continue their full cooperation with the Economic Community of West African States (ECOWAS) and the United Nations to promote these efforts, and, in particular, to use their influence with the leaders of the RUF to obtain their cooperation towards achievement of the abovementioned goals;”
(48) UN-Doc. S/RES/1346(2001) -6.op.para: “Expresses its deep concern at the reports of human rights abuses committed by the Revolutionary United Front (RUF) and others, including other military groups, against the civilian population, in particular the harassment and forced recruitment of adults and children for fighting and forced labour, demands that these acts cease immediately, and requests the Secretary-General to ensure all human rights monitoring positions within UNAMSIL are filled in order to address the concePars raised in paragraphs 44 to 51 of the report of the Secretary-General;”
[49] UN-Doc. S/RES/1385 (2001).
[50] UN-Doc. S/RES/1389 (2004).
[51] Schaefer, s. 192
[52] UN-Doc. S/RES/1400 (2002).
[53] UN-Doc. S/RES/1562 (2004).
[54] UN-Doc. S/RES/1610 (2005)
[55] Foday Sankohs’un 2003’de ölmesinden sonra ona karşı açılan dava düşmüştür.
[56] Bu konuda daha çok bilgi için bkz., Special Court for Sierra Leone, http://www.sc-sl.org/, (12.08.2010); Hirsch, s. 53l vd.
[57] List of Individuals Affected by the Measures Contained in Paragraph 5 of Resolution 1171 (1998), http://www.un.org/Docs/ sc/committees/SLTemplate.htm, (Okuma tarahi:12.08 2010).
[58] Consolidated Guidelines of the Committee for the Conduct of its Work, 10 Kasım 2004, http://www.un.org/Docs/sc/ committees/SLTemplate.htm, (Okunma tarahi:12. 08 2010)
[59] Birkhaeuser, s. 142
[60] Eckert, s. 120.
[61] Schaefer, s. 192.
[62] UN-Doc. S/RES/ 1132 (1997).
[63] UN-Doc. S/RES/ 1389 (2002).
[64] UN-Doc. S/RES/ 1132 (1997).
[65] UN-Doc. S/RES/ 1231 (1999).
[66] UN-Doc. S/RES/ 1270 (1999), UN-Doc. S/RES/ 1289 (2000).