* Naim Demirel, 'Sudan', BM Güvenlik Konseyi ve Uluslararası Barışın Korunması, Derin Yayınları, 2003, s.332-348.
1953 yılına kadar İngiliz sömürgesi olan Afrika'nın en büyük ülkesi Sudan'da, Mısır Kralı Faruk'un devrilmesinden sonra 1 Ocak 1956 tarihinde bağımsızlık için halk oylaması yapıldı. Sudan bağımsızlığına kavuşur kavuşmaz Müslüman Arap kuzey ile Animist siyah Güney arasında çıkan iç çatışma başladı[1].
Parlamento seçimlerinden Milli Birlik Partisi (Umma-Partisi, UP) zaferle çıkmış ve İsmail al-Azhari ülkenin ilk başbakanı olmuştu. Daha sonra parti içindeki farklı düşünceler sebebiyle rakibi Abdullah Halil yeni başbakan oldu. Koalisyon hükümetinin sağlam olmaması sebebiyle Mısır'ın ülkeyi işgal etme ihtimaline karşı Halil, 1958 yılında ordunun Genel Kurmay Başkanı General İbrahimabduh'u idareye el koymaya çağırdı. Abduh'un yönetimi eline almasından sonra ülke içinde karışıklıklar başladı. Abduh 1964'te istifa ederek hükümeti sivillere devretti. 1965'den 1969 yılına kadar ülkede dört farklı başbakan işbaşına geçti.
Bu durumu kullanan Albay Cafer Muhammed el-Numayri 1969 tarihinde kansız bir devrimle iktidara geldi. Numayri'nin ordu tarafından devrilmesinden sonra seçime gidildi ve ardından kısa süreli koalisyon hükümeti kuruldu. Bu hükümette hem Güney ve hem de Kuzey temsil edilmekteydi.
Kurulan hükümet 1981 yılında ülkede İslam hukukunu uygulama kararı aldı. 1983 yılında İslam hukuku otonom bölge olan Güney Sudan'a da uygulanmaya başlandı[2] ve ardından Addis-Abeba anlaşmasını ihlal eder şekilde Güney Sudan hükümetini lağvedildi. Bunun üzerine iç savaş yeniden alevlendi. 1985 yılında ülkedeki iç kargaşa sebebiyle Swar ad-Dahab komutasındaki ordu yönetime yeniden el koydu. Askeri yönetim İslam hukuk sistemini uygulamadan kaldırmadı. Daha sonra Sadık el-Mehdi 1986 yılında başbakan oldu. Ancak ülkede politik kargaşa bitmedi.
1989 yılında General Ömer Hasan Ahmad el-Beşir komutasındaki ordu yeniden yönetime el koydu. Beşir, Numaiyri'in politikasını yeniden uygulamaya koydu. El-Beşir ülkenin güneyinde yeniden kontrolü sağlamak için çalıştı, güneyde İslamlaştırma politikası uyguladı. Kasım 2002'de çatışan taraflar arasında geçici ateşkes anlaşması yapıldı. Bu anlaşmaya genel olarak da uyuldu. 2004 yılında Sudan birlikleri ya da Sudan hükümeti tarafından desteklenen milis kuvvetleri, 10 binlerce sivili yurtlarından çıkardılar. 2004 yılında Darfur bölgesinde şiddet olayları yeniden artmaya başladı. Afrika Birliği tarafından 2004'te gönderilen AMIS (African Union Mission in Sudan) birlikleri sivil halkın güvenliğini sağlayamadı[3].
AMIS'ın görevi Darfur bölgesinde Nisan 2004'te SLA (Sudanese Liberation Army) ile JEM (Justice Equality Movement) arasında varılan ateşkes anlaşmasının uygulanmasının gözetlenmesiydi[4]. Güvenlik Konseyi Haziran 2004'te UNAMIS(United Nations Advance Mission in Sudan)'i barış gücüne hazırlık yapması için Sudan'a gönderdi[5]. Darfur'da olayların büyümesi üzerine UNAMIS, AMIS'e destek olmaya ve sivil halkı korumaya başladı[6].
Kasım 2004'te Güvenlik Konseyi iki özel oturumda Sudan'daki genel durumu görüştü[7]. SPLA[8] ve Sudan hükümeti arasında 2004'ün sonunda süresiz bir ateşkes anlaşması imzalandı[9]. Bu anlaşmaya göre Güney Sudan otonom olacak ve 2011'de Güney Sudan'ın bağımsızlığı için halk oylaması yapılacaktı[10].
Sudan'la ilgili olarak Güvenlik Konseyi'nin kararları birbirinden farklı uluslararası krizlere dayanmaktadır. Bu kararlar, Etiyopya'da Mısır devlet başkanına suikast teşebbüsünde bulunan teröristlerin Sudan'dan teslim edilmesinin istenmesi ve Sudan'ın buna yaklaşmaması üzerine gelişen olaylar üzerine yapılan başvuruya dayanarakKonseyi'n verdiği kararlar; diğeri ise Sudan'ın içişlerinde yaşanan olaylar üzerine alınan Konsey kararları olmak üzere iki ayrı kategoride incelenecektir.
a) Güvenlik Konseyi'nin İlk Kararları (1996)
1995 yazında Etiyopya başkenti Addis Abeda'da Mısır devlet başkanı Müberek'e karşı bir suikast teşebbüsünde bulunuldu. Etiyopya'nın araştırmaları, eylemin arkasında Sudan'ın olduğunu göstermekteydi. Sanık teröristler Sudan hükümetinin desteğini almışlar ve Sudan'a kaçmışlardı. Etiyopya 1964 tarihli suçluların iadesi sözleşmesine dayanarak Sudan'dan şüphelilerin kendisine teslim edilmesini istedi. Sudan hükümetinin suçluları iade etmeye yaklaşmaması üzerine, Etiyopya Güvenlik Konseyi'ne başvurdu[11].
Güvenlik Konseyi de 31 Ocak 1996 tarihinde S/RES/1044(1966) sayılı kararı almıştır. Bu kararda Sudan'dan şüphelileri teslim etmesi ve gelecekte terörizme her türlü destek sağlamaktan uzak durması istenmiştir[12]. Sudan hükümetinin bu talebe cevabı ise, bu kişilerin nerede olduklarını bilmediği ve terörizme herhangi bir destek sağlamadığı şeklinde olmuştur[13]. Güvenlik Konseyi bu cevaptan tatmin olmadı ve ilgili karardaki taleplerin Sudan tarafından yerine getirilmediği tespitini yaptı.
Bunun üzerine 26 Nisan 1996 tarihinde toplanan Güvenlik Konseyi S/RES/1054 (1996) sayılı kararı aldı. Kararda Güvenlik Konseyi önceki kararındaki taleplerinin Sudan hükümeti tarafından yerine getirilmemesini bir barış tehdidi olarak nitelendirdi[14] ve Sudan'a karşı müeyyide uygulama kararı aldı[15]. Bu kararda üye devletlerden, Sudan'la diplomatik ilişkilerini asgari seviyeye indirmeleri ve Sudan hükümetinin temsilcilerinin ve askerlerinin ülkelerine girişine izni vermemeleri talep edilmiştir[16].
Kararda bu yaptırımların uygulanmasıyla görevli bir yaptırım komitesi oluşturulmamıştır. Konsey yaptırımların yürürlüğe girmesinden önce Sudan'a önceki kararlardaki talepleri yerine getirmesi için iki hafta süre tanımıştı[17].
Sudan'ın S/RES/1054 (1996) sayılı karardaki talepleri yerine getirmemesi üzerine Konsey 16.08.1996 tarihinde S/RES/1070 sayılı kararı aldı. Bu kararda S/RES/1054(1996) sayılı kararda öngörülen müeyyideleri tekrarladı ve uçuş yasağı da getirdi[18].
Sudan'da hava trafiğine yönelik olarak alınan ambargo kararının uygulaması insani sebeplerden dolayı önce ileriki bir zamana bırakılmıştı ve daha sonra "UN Department of Humanitarian Affairs"ın bir raporuna dayanarak ambargonun uygulanmasından tamamen vazgeçmişti[19]. Bu kararda hukuksal mülahazalar tamamıyla terk edilmiş, tamamen insani düşüncelerle bu karar alınmıştır[20].
Sudan, ABD ile "Terörizme karşı mücadele" hususunda işbirliğine başladıktan sonra ABD Sudan'a karşı uygulanan ambargoların kaldırılmasına karşı gösterdiği dirençten vazgeçti. Sudan çeşitli anti-terör antlaşmalarına üye oldu ve birçok İslamcı teröristi tutukladı[21]. Daha sonra, Güvenlik Konseyi ortaya koyduğu şartların yerine getirildiği kanaatine varmış ve ambargoları kaldırmıştır[22]. Bu kararda ABD çekimser oy kullanmıştı.
b) Darfur Sorunu ve Güvenlik Konseyi Kararları
Sudan'ın başkenti Hartum'un 1300 km batısında bulunan Darfur bölgesinde 2003'ün başlarından silahlı çatışmalar meydana geldi[23]. Aradaki çatışma etnik, politik ve ekonomik sebeplere dayanmaktadır[24].
Darfur Arap ve Arap olmayan siyah halkın oturduğu bir bölgedir. Halkın çoğunluğu Müslüman nüfustur ve halkın geçim kaynağı ağırlıklı olarak hayvancılıktır. Bölgede başlayan kuraklık sebebiyle su kaynakları ve otlakların paylaşımı konusunda Arap ve Arap olmayan kabililer arasında uyuşmazlıklar ortaya çıktı. Arap olmayan kabileler hükümet tarafından Arap kabilelerin korunduğu, kendilerine haksızlık yapıldığını iddiasıyla 2003 yılında yerel isyan başlattılar. Arap olmayan siyahî grup[25] Sudan ordusuna saldırdı. Bu olay üzerine hükümet, Kartum bölgesel Arap milis kuvvetlerini (Janjaweed) kurdu ve ayaklananları bastırmak için bu birlikleri gönderdi. Bölgedeki kabilelerin oluşturduğu "Toro Boro" ile hükümet tarafından kurulan ve desteklenen milis kuvvetleri (Janjaweed) arasında çatışmalar başladı. Her iki tarafın saldırılarının hedefi ise sivillerdi. Bu çatışmalarda Darfur nüfusunun üçte biri -yaklaşık 2 milyon insan- zorla yerinden edilirken, yüz binlerce insan öldürüldü. Halen 1,5 milyon kişi yerleştirildikleri mülteci kamplarında yaşamaktadır.
8 Nisan 2004 tarihinde uluslararası baskılar neticesinde taraflar arasında ateşkes anlaşması yapıldı. Bu ateşkes anlaşmasına uyulması için bir AMIS(African Union Mission in Sudan) görevlendirildi. AMIS'e lojistik desteği ise NATO sağlayacaktı.
11 Haziran 2004 tarihinde Güvenlik Konseyi S/RES/1547(2004) sayılı kararıyla Sudan'daki insan hakları ihlallerini insancıl hukuka aykırılıkları ve şiddet hareketlerini kınamıştır[26]. Ancak Darfur'daki çatışma artarak devam etti.
Bunun üzerine Güvenlik Konseyi 30 Temmuz 2004'te S/RES/1556 (2004) sayılı kararı aldı. Bu kararda Güvenlik Konseyi ilk defa Sudan'daki durumu uluslararası barış ve güvenliği tehdit eder olarak tespit etmiştir[27]. Kararda yine geniş kapsamlı silah ambargosu uygulanması öngörülmekteydi. Bu yaptırımlar Darfur'daki çatışmaların hükümet dışı unsurlarını ve özel kişileri (özellikle Janjaweed) de kapsamaktaydı[28].
Konsey Sudan'daki insan hakları ihlalleri, insani krizler ve özellikle sivillere saldırılması karşısında dehşet duyduğunu kararında ifade etmiştir[29]. Karada taraflardan insan hakları ve uluslararası insancıl hukuk ihlallerini sona erdirmeleri ve ilerde meydana gelecek bu tür eylemlere karşı önlemal- maları istenmiştir[30]. Konsey tarafları, özellikle Janjaweed'i, sivil hakla karşı saldırı eylemleri, halkın yerlerinden yurtlarından çıkartılmaları ve etnik ayrıma dayanan şiddet eylemleri ve kadınlara karşı tecavüz eylemleri sebebiyle kınamıştır[31]. Ayrıca Sudan hükümetinden Temmuz 2004'te insan hakları ve uluslararası insancıl hukukun ihlalinin BM ile işbirliği içinde araştırılmasını ve sivillerin korunmasını istemiştir[32]. Hükümetten Janjaweed milislerini silahsızlandırması ve Janjaweed arasında uluslararası insancıl hukuk ve insan hakları ihlallerinin sorumlularının hesaba çekilmesi istenmiştir[33].
Kararda Güvenlik Konseyi, taraflardan insan hakları ve insancıl hukuk ihlallerini sona erdirmek ve gelecekte engel olmak üzere tedbir almasını istemiştir[34]
30 Haziran 2004 tarihinde Güvenlik Konseyi S/RES/1556(2004) sayılı kararı almıştır. Kararda Konsey İnsan Hakları Komisyonundan ve BM Genel Sekreterinden, Sudan özel temsilcisinden Sudan hükümetiyle ilgili insan hakları ve insancıl hukuk ihlalleri konusunda bağımsız inceleme yapılması için çalışmalar yapmasını istemiştir[35].
Konsey hükümetten Janjaweed'i silahsızlandırmasını ve bu grubun insan hakları ve insancıl hukuk ihlalleri yapan liderlerini hesaba çekmesini istedi. Konsey ayrıca eğer bu talep hükümet tarafından yerine getirmezse yaptırımlar uygulayacağını da ifade etmiştir[36].
Bu karardan birkaç ay sonrasında bile önemli bir gelişme kaydedilmedi. Güvenlik Konseyi de bunun üzerine 18 Eylül 2004 tarihinde S/RES/1564 (2004) sayılı kararı aldı. Konsey Eylül ayı içinde yaşanan, ülkedeki sivil halkın güvenliğini tehlikeye atacak gelişmeler üzerine endişelerini dile getirdi. Özellikle Janjaweed milislerinin silahsızlandırılması ve aynı şekilde insan hakları ve insancıl hukuk ihlalleri yapan kişilerin belirlenmesi ve bunlara karşı dava açılması konusunda isteklerini dile getirmiştir[37]. Hükümet ve isyancı guruplardan, insani yardım malzemelerinin Sudan içinde ve Sudan sınırlarında, havadan ve karadan muhtaçlara ulaşmasına engel olmamaları ve insani yardımda çalışan personelin işlerini yapmalarının engellenmemesi istenmiştir[38]. Konsey bu kararda Sudan'daki isyancı guruplardan, özellikle JEM ve SPLA/M'den insancıl hukuka riayet edilmesi için gerekli adımları atmalarını istemiştir[39].
Sudan hükümetinden, Darfur'daki uluslararası hukuk ihlallerini cezalandırma konusunda artık adım atmasını ve sorumluların özellikle Janjaweed milislerinin yaygın insan hakları ve insancıl hukuk ihlalleri sebebiyle hesaba çekilmelerini ve şiddet ve işkencelerin sona erdirilmesini istemiştir[40].
Güvenlik Konseyi bütün silahlı guruplardan ve isyancı gruplardan, üyelerinin insancıl hukuka riayet etmelerini ve insani yardımda çalışanların güvenliklerini sağlamalarını istemiştir[41].
Ayrıca Güvenlik Konseyi BM Genel Sekreterinden, Darfur'da uluslararası insancıl hukuk ve insan hakları ihalelerinin araştırılması ve soykırım suçunun işlenip işlenmediğinin tespit edilmesi; eğer böyle bir durum tespit edilmişse, eylemin sorumlularının belirlenmesi ve kişilerin hesaba çekilmesi için uluslararası bir komisyon kurmasını istemiştir[42].
Amerikan Kongresi, ABD hükümeti ve Avrupa Parlamentosu Dar- fur'daki Sudan askerleri ve Janjaweed tarafından uygulanan şiddet olaylarını soykırım olarak nitelemişti. Sudan hükümetinin kabulü ve Güvenlik Konse- yi'nin[43] desteği ile Afrika Birliği Darfur'daki gözlemci birliğinin (AMIS) sayısını önemli sayıda artırma kararı aldı[44]. Güvenlik Konseyi AMIS'e hükümetin Janjaweed'i silahsızlandırması ve aynı zamanda Janajaweed'in liderinin mahkemeye çıkartılmasının denetlenmesi görevini verdi[45]. Konsey Sudan hükümetine karşı yeni yaptırımlar, özellikle petrol ambargosu ve hükümet üyelerine karşı bireysel yaptırımlar uygulama kararı aldı[46]. Yine BM Genel Sekreteri, Güvenlik Konseyi'nden Sudan'daki insan hakları ihlalinin araştırılması ve özellikle soykırım suçlamasının araştırılması için bir komisyon kurulmasını talep etti[47].
Kasım 2004'te Güvenlik Konseyi aldığı S/RES/1574 (2004) sayılı kararında Darfur'daki güvenlik sorununu, insani acil yardım durumunu ve hala devam eden insan hakları ihlallerini nazara vererek endişelerini dile getirdi[48]. Bütün şiddet olaylarını ve insan hakları ihlallerini ve bütün taraflarca uluslararası insancıl hukukunun ihlal edilmesini kınamıştır[49]. Konsey Sudan hükümetine sivil halkı koruması, insan haklarını garanti altına alan hukuk düzeninin kurulması hususundaki sorumluğunu hatırlatmıştır[50].
Konsey; hükümetten, isyancılardan ve bütün silahlı guruplardan derhal bütün saldırıları, insan kaçırmalarını ve sürgünleri durdurmalarını ve üyelerinin insancıl hukuka riayet etmelerini sağlamalarını ve insani yardımda çalışan personelin güvenliğini sağlamalarını ve bu kişilerin yardıma muhtaç olanlara ulaşmaları ve işlerini engellemeden yerine getirebilmelerinin sağlanmasını talep etmiştir[51].
Aylarca süren görüşmelerden sonra her iki isyancı grupla (SLA ve JEM) hükümet arasında 2004 Aralık ayında Abuja (Nijerya)'da kısmi bir anlaşma imzalandı. Her iki protokolle Darfur bölgesinde askeri uçaklara uçuş yasağı getirilmesini ve insani yardımın düzenlenmesini içermekteydi[52].
2005 Ocak ayında insan haklarını ve soykırımı araştırmak üzere kurulan alt komisyon raporunu yayınladı[53]. Beraberinde komisyon Janjaweed ve hükümet birliklerine insanlığa karşı suç işleme isnadında bulundu. Bunların yanında isyancılar da kınandı. Ancak onların yaptıkları diğerlerine kıyasla daha az olarak nitelendirilmişti. Kınamanın derecesi daha hafif kalmıştı. Komisyon soykırım fiilini tasdik etmedi. Raporda sorumlu kişilerin isimleri yer almamıştır. Komisyon, Güvenlik Konseyi'nden Uluslararası Ceza Divanını devreye almasını istemiştir[54].
Güvenlik Konseyi 24 Mart 2005 tarihinde S/RES/1590(2005) sayılı kararı aldı. Kararda Konsey, Kasım 2004'ten karar tarihine kadar Darfur bölgesinde sivillere karşı devam eden şiddet eylemlerini ve kadınlara ve kızlara karşı işlenen cinsel suçları kınamıştır[55].
Konsey, bu karardan kısa zaman sonra 29 Mart 2005 tarihinde S/RES/1591 (2005) sayılı kararı aldı. Bu kararda Konsey Aralık 2004'te ve Ocak 2005'te Janjaweed milislerinin silahsızlandırılmasının sağlanmaması ve insancıl hukuk ve insan hakları ihlallerinin sorumlularının hesaba çekilmemesini kınamıştır. Ayrıca Sudan hükümetinin yerleşim yerlerini havadan bombalaması ve isyancıların köylere saldırmasını kınamıştır[56]. Güvenlik Konseyi Darfur'da hala uluslararası barış ve güvenliğin tehdit edildiğini tespit etti[57]. Konseye göre uyuşmazlığın tarafları sorumluluklarını yerine getirmemiştir[58]. Konsey bu şekilde 2004 yılında imzalanan ateşkes anlaşmasının düzenli olarak ihlal edilmiş olduğunu tespit etmişti. Her iki Abuja protokollerine de uyulmamıştır. Hükümetin hala Janjaweed'i zararsız hale getirememiş olması sebebiyle, Güvenlik Konseyi kişilere karşı seyahat yasağı getirdi ve devletin malvarlığını dondurma kararı aldı[59].
Bu kişisel yaptırımların hedefi Darfur bölgesindeki barış sürecini engelleyen kişilerdir. Bu kişiler bölgenin istikrarı için tehdit oluşturmakta, insan hakları ve insancıl hukuku ihlal etmekte, silah ambargosunu ihlal etmekte ve belli askeri kanatların sorumluluklarını taşımaktadırlar[60]. Böylelikle Güvenlik Konseyi isyancıların yanında Janjaweed'i, Sudan ordusunun ve hükümetin mensuplarını mercek altına almıştı. 2005 yazına kadar bu müeyyidelerin uygulanacağı herhangi bir liste yayınlanmamıştır[61].
Güvenlik Konseyi, hükümet dışı aktörlere karşı mevcut silah ambargosunu, Sudan ordusu dâhil olmak üzere çatışan bütün tarafları içine alacak şekilde genişletti. Askeri malzemelerin Darfur bölgesine gönderilmesi yeniden Yaptırım Komitesinin iznine bağlandı[62]. Güvenlik Konseyi seyahat yasağına ve ekonomik yasağa detaylı insani istisnalara getirdi[63]. Müeyyidelerin yürürlüğe girmesinden önce Konsey çatışma taraflarına 30 günlük bir süre tanımış, bu süre içinde anlaşmazlıkları sona erdirmelerini istemişti[64]. Konsey müeyyidelerin sona ermesi için Darfur'daki anlaşmazlıkların sona ermesini şart koşmuştur[65]. Güvenlik Konseyi ayrıca sudan hükümetinden Darfur üzerindeki hava saldırılarını derhal sona erdirmesini istemiştir[66].
Güvenlik Konseyi 24 Mart 2006 tarihinde S/RES/1663 (2006) sayılı kararla LRA gibi silahlı grupların sınır aşan hareketleri, Sudan'da masum sivil
halkın öldürülmesi, kaçırılması ve sürgün edilmesi üzerine endişelerini dile getirmiştir67.
31 Ağustos 2005 tarihinde Güvenlik Konseyi S/RES/1706 (2005) sayılı kararı aldı. Konsey bu kararında „Government of National Unity"i Dar- fur'daki cinsel içerikli şiddet fiillerini önlemek için tedbirler almaya çağırmıştı[67] [68]. Konsey, bütün taraflardan, insani yardımda çalışanların güvenliği ve Darfur bölgesinde insani yardım faaliyetlerini yürütebilmeleri için, yardıma muhtaç olanlara, zorla yurtlarından çıkartılanlara ve sürgün edilenlere ulaşabilmeleri için uluslararası hukuk kurallarına uygun bir şekilde gerekli önlemleri almalarını istemiştir[69].
06 Ekim 2006'da Güvenlik Konseyi S/RES/1714 (2006) sayılı kararında özellikle Güney Sudan'daki grupların, çocukların askere alınmasına ve çatışmalarda kullanılmasına yönelik ciddi endişelerini dile getirmiştir[70].
Güvenlik Konseyi 30 Nisan 2007 tarihinde de S/RES/1755 (2007) sayılı kararıyla UNMIS'in serbest dolaşımının sınırlandırılması ve bürokratik engellerin çıkartılması sebebiyle ihtiyacı olanlara gerekli yardımın ulaşamaması sebebiyle endişelerini dile getirmiştir[71]. Konsey kararında sivillerin ve insani yardım görevlilerinin, muhtaçlara yardımları ulaştırılamadıklarından dolayı endişelerini dile getirmiştir[72].
Konsey bu kararında, ülke içinde sürgündekilere, göçe zorlananlara, kadınlara, çocuklara, yaşlılara ve insani yardım personeline karşı şiddet eylemlerinin devam etmesini ve AMIS'e saldırılmasını kınanmıştır .
31 Temmuz 2007'de Güvenlik Konseyi S/RES/1769 (2007) sayılı kararda, sivillere ve insani yardım personellerine yapılan saldırıların ve cinsel suçların devam etmesiyle ilgili olarak endişelerini dile getirmiştir[73] [74] [75]. Konsey sürgün edilenler ve yerinden yurdundan çıkartılanlar ve muhtaç sivillere insani yardım personelinin ulaşmalarının engellenmesini ve güvenliğinin sağlanmamasını eleştirmiştir[76]. Konsey önceki kararlarında olduğu gibi bu kararında da hükümetten sivil halka ve insani yardım personeline saldıranların ve cinsel suçlar işleyenlerin hesaba çekilmesini istemiştir[77].
Güvenlik Konseyi havadan yapılan bombalama fiillerinin kesilmesi ve artık BM sembollerinin bu saldırılarda kullanılmamasını talep etmiştir[78].
Güvenlik Konseyi AMIS'den, sivillere ve insani yardım personeline ve kurumlara, aynı şekilde yardım konvoylarına yapılan saldırıların hemen sona erdirilmesini istemiştir. Konsey bütün partilerden Darfur krizinde AMIS'le, sivillerle, insani yardım örgütleriyle, yardım personeliyle aynı şekilde yardım konvoylarıyla işbirliği yapması ve AMIS ve UNAMID'e gerekli bütün desteği sağlamasını talep etmiştir[79].
İlgili taraflardan "Darfur Peace Agreements"i uygularken krizden etkilenen çocukların haklarının dikkate alınmasını istedi. Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri çocukların durumunu araştırma ve tarafları çocukların askere alınmasının ve diğer çocuklara karşı yapılan diğer hukuk ihlallerinin sona erdirilmesi konusunda görevlendirmiştir[80].
3. Kararların Değerlendirilmesi
Güvenlik Konseyi Darfur krizinde bireylere karşı yaptırım kararı alırken, insan hakları ihlallerine dayanmıştır. Bu yaklaşım tarzıyla Konsey bireylerin insan haklarına uygun davranmaları yükümlülükleri olduğunu dolaylı olarak kabul etmiştir. Devlet dışı aktörler, ordu mensupları burada bu yükümlülük altında sayılmışlardır. Konsey başka kararlarında çok nadir olarak, bu kadar açık bir şekilde, insan haklarına uygun davranılmasının, uluslararası hukukun temel ilkelerinden olduğunu ifade etmiştir.
Konseyi'n kararlarında kadınlara ve kızlara karşı işlenen cinsel suçların karar kapsamında değerlendirilmesi de ilk defa Sudan olayında olmuştur.
[1] Özellikle 1983-2005 yılları arasında Sudan’da aralıksız iç savaş sürmüştür. Sudan bu yıllarda açlık felaketi, mülteci akımları ve ekonomik problemlerle mücadele etmiştir. 2004 Yılında 200.000 kişi Çad’a sığınmıştır. Sudan’daki iç çatışmaların sebepleri konusunda bkz. Streck, Bernhard: Sudanesische Synthesen - Zu den Hintergründen eines afrikanischen Dauerkonflikts, VN 50 (2002), 104 vd.
[2] Johnson, Darfur: Peace, Genocide & Crimes Against Humanity, in: Violence Political Culture & Development in Africa, 2006, s. 101.
[3] Jamal, s. 245
[4] UN-Doc. S/RES/ 1556 (2004) ve UN-Doc. S/RES/ 1574 ( 2004).
[5] UN-Doc. S/RES/ 1547 (2004)
[6] UN-Doc. S/RES/ 1556 (2004)
[7] UN-Doc. S/RES/ 1569 (2004)
[8] Güney Sudan’daki en güçlü muhalif gruptur.
[9] Tull, Der Sudan nach dem Naivasha-Friedensvertrag, SWP-Aktuell, Januar 2005, Internet: http://www.swp-berlin.org/common/get_document.php?asset_id:=1876, (23.04. 2008).
[10] Nohlen, s. 704.
[11] Letter dated 06/01/09 from the Permanent Representative of Ethiopia to the United Nations addressed to the President of the Security Council, S/1996/
[12] UN-Doc. S/RES/ 1044 (1996) -4.op.para: “Calls upon the Government of the Sudan to comply with the requests of the Organization of African Unity without further delay to: (a) Undertake immediate action to extradite to Ethiopia for prosecution the three suspects sheltering in the Sudan and wanted in connection with the assassination attempt on the basis of the 1964 Extradition Treaty between Ethiopia and the Sudan;
(b) Desist from engaging in activities of assisting, supporting and facilitating terrorist activities and from giving shelter and sanctuaries to terrorist elements and act in its relations with its neighbours and with others in full conformity with the Charter of the United Nations and with the Charter of the Organization of African Unity;”
[13] UN-Doc. S/RES/ 1054 (1996),
[14] UN-Doc. S/RES/ 1054 (1996) -10.pr. para.: “Determining that the non-compliance by the Government of Sudan with the requests set out in paragraph 4 of resolution 1044 (1996) constitutes a threat to international peace and security,”
[15] UN-Doc. S/RES/ 1054 (1996) -3.op.para: Decides that all States shall:(a) Significantly reduce the number and the level of the staff at Sudanese diplomatic missions and consular posts and restrict or control the movement within their territory of all such staff who remain; (b) Take steps to restrict the entry into or transit through their territory of members of the Government of Sudan, officials of that Government and members of the Sudanese armed forces;”
[16] Bkz. bu konuda Kaul, Hans-Peter: Die Sanktionsausschüsse des Sicherheitsrates. Ein Einblick in Arbeitsweise und Verfahren, VN 44 (1996), s. 97.
[17] UN-Doc. S/RES/ 1054 ( 1996) -2.op.para: Decides that the provisions set out in paragraph 3 below shall come into force at 00.01 Eastern Standard Time on 10 May 1996, and shall remain in force until the Council determines that the Government of Sudan has complied with paragraph 1 above;”
[18] UN-Doc. S/RES/ 1070 (1996) -3.op.para: “Decides that all States shall deny aircraft permission to take off from, land in, or overfly their territories if the aircraft is registered in Sudan, or owned, leased or operated by or on behalf of Sudan Airways or by any undertaking, wherever located or organized, which is substantially owned or controlled by Sudan Airways, or owned, leased or operated by the Government or public authorities of Sudan, or by an undertaking, wherever located or organized, which is substantially owned or controlled by the Government or public authorities of Sudan;”
[19] Assessing the Humanitarian Impact of Sanctions on the Sudan, Humanitarian Report 1997, <http://www.relierweb.int/ocha_ol/pub/humrep97/impact.html>, (12. 08.2010).
[20] Hufbauer/Oegg, Targeted Sanctions: A Policy Alternative?, Law and Policy in International Business 32 (2000), s. 14.
[21] „Der Sudan feiert ein Comeback", NZZ, O1. Ekim 2001.
[22] UN-Doc.S/RES/1372 (2001).
[23] Shamal Darfur, Gharb Darfur und Janub Darfur.
[24] Bkz. „Vollendete Tatsachen in Darfur - Um seine Herrschaft in der Region zu sichern, forciert Khartum die Erdölförderung", NZZ, 5 Aralık 2004.
[25] Merkezde “Sudanese Liberation Army (SLA)” ve “Justice and Equality Movement (JEM)” bulunmaktadır. SLA bağımsız seküler bir devlet hedeflemekteydi. JEM’in hedefi ise Kartum’daki rejimi devirmekti.
[26] UN-Doc. S/RES/ 1547 (2004) -6.pr.para: “Condemning all acts of violence and violations of human rights and international humanitarian law by all parties...".
[27] UN-Doc. S/RES/ 1556 (2004) -21.pr.para.:“Determining that the situation in Sudan constitutes a threat to international peace and security and to stability in the region,”
[28] UN-Doc. S/RES/ 1556 (2004) -7.op.para.:“Decides that all states shall take the necessary measures to prevent the sale or supply, to all non-governmental entities and individuals, including the Janjaweed, operating in the states of North Darfur, South Darfur and West Darfur, by their nationals or from their territories or using their flag vessels or aircraft, of arms and related materiel of all types, including weapons and ammunition, military vehicles and equipment, paramilitary equipment, and spare parts for the aforementioned, whether or not originating in their territories;”
[29] UN-Doc. S/RES/ 1556 (2004) -7.pr.para.: “Reiterating its grave concern at the ongoing humanitarian crisis and widespread human rights violations, including continued attacks on civilians that are placing the lives of hundreds of thousands at risk,...".
[30] UN-Doc. S/RES/ 1556 ( 2004) -10.pr.para.:“Urging all the parties to take the necessary steps to prevent and put an end to violations of human rights and international humanitarian law...".
[31] UN-Doc. S/RES/ 1556 (2004) -8.pr.para.: “Condemning all acts of violence and violations of human rights and international humanitarian law by all parties to the crisis, in particular by the Janjaweed, including indiscriminate attacks on civilians, rapes, forced displacements, and acts of violence especially those with an ethnic dimension...".
[32] uN-Doc. S/RES/1556 (2004) -1.op.para.: “Calls on the Government of Sudan to fulfill immediately all of the commitments it made in the 3 July 2004 Communique, including particularly by facilitating international relief for the humanitarian disaster by means of a moratorium on all restrictions that might hinder the provision of humanitarian assistance and access to the affected populations, by advancing independent investigation in cooperation with the United Nations of violations of human rights and international humanitarian law, by the establishment of credible security conditions for the protection of the civilian population and humanitarian actors, and by the resumption of political talks with dissident groups from the Darfur region, especially the Justice and Equality Movement (JEM) and the Sudan Liberation Movement and Sudan Liberation Army (SLM/A) on Darfur;”
[33] UN-Doc. S/RES/ 1556 (2004) -6.op.para.:“Demands that the Government of Sudan fulfil its commitments to disarm the Janjaweed militias and apprehend and bring to justice Janjaweed leaders and their associates who have incited and carried out human rights and international humanitarian law violations and other atrocities,...".
[34] UN-Doc. S/RES/ 1556 (2004) -10.pr.para.: “Urging all the parties to take the necessary steps to prevent and put an end to violations of human rights and international humanitarian law...".
[35] UN-Doc. S/RES/ 1556 (2004) -14.pr.para.: “Encourages the Secretary-General's Special Representative for Sudan and the independent expert of the Commission on Human Rights to work closely with the Government of Sudan in supporting independent investigation of violations of human rights and international humanitarian law in the Darfur region;”
[36] UN-Doc. S/RES/ 1556 (2004) -6.op.para.:“Demands.. ..and further requests the Secretary- General to report in 30 days, and monthly thereafter, to the Council on the progress or lack thereof by the Government of Sudan on this matter and expresses its intention to consider further actions, including measures as provided for in Article 41 of the Charter of the United Nations on the Government of Sudan, in the event of non-compliance;”
[37] UN-Doc. S/RES/ 1564 (2004) -9.pr.para: “Expressing grave concern at the lack of progress with regard to security and the protection of civilians, disarmament of the Janjaweed militias and identification and bringing to justice of the Janjaweed leaders responsible for human rights and international humanitarian law violation in Darfur,...".
[38] UN-Doc.S/RES/ 1564 (2004) -8.pr.para: “Urging the Government of Sudan and the rebel groups to facilitate this humanitarian relief by allowing unfettered access for humanitarian supplies and workers, including across Sudan's borders with Chad and Libya by land and by air as may be required,...".
[39] UN-Doc. S/RES/ 1564 (2004) -11.pr.para: “Stressing that the Sudanese rebel groups, particularly the Justice and Equality Movement and the Sudanese Liberation Army/Movement, must also take all necessary steps to respect international humanitarian and human rights law,...".
[40] UN-Doc. S/ReS/ 1564 (2004) -7.op.para: ,...Reiterates its call for the Government of Sudan to end the climate of impunity in Darfur by identifying and bringing to justice all those responsible, including members of popular defense forces and Janjaweed militias, for the widespread human rights abuses and violations of international humanitarian law, and insists that the government of Sudan take all appropriate steps to stop all violence and atrocities;...".
[41] UN-Doc. S/RES/ 1564 (2004) -7.op.para: “Demands all armed groups, including rebel forces, cease all violence, cooperate with international humanitarian relief and monitoring efforts and ensure that their members comply with international humanitarian law, and facilitate the safety and security of humanitarian staff;...".
(42) UN-Doc. S/RES/ 1564 (2004) -12.op.para „Requests that the Secretary-General rapidly establish an international commission of inquiry in order immediately to investigate reports of violations of international humanitarian law and human rights law in Darfur by all parties, to determine also whether or not acts of genocide have occurred, and to identify the perpetrators of such violations with a view to ensuring that those responsible are held accountable,...".
[43] Bkz. UN-Doc. S/RES/ 1564 ( 2004) -3.op.para: “Urges Member States to support the African Union in these efforts including by providing all equipment, logistical, financial, material, and other resources necessary to support the rapid expansion of the African Union Mission and by supporting the efforts of the African Union aimed at a peaceful conclusion of the crisis and the protection of the welfare of the people of Darfur, welcomes the Government of Sudan’s request to the African Union to increase its monitoring presence in Darfur in its 9 September 2004 letter to the Security Council, and urges the Government of Sudan to take all steps necessary to follow through with this commitment and to cooperate fully with the African Union to ensure a secure and stable environment;
[44] African Union Mission in the Sudan (AMIS), bkz Communique des Peace and Security Council der Afrikanischen Union (20. Oktober 2004), <http://www.africa-union.org/DARFURyhomedar. htm>, (12.08. 2010).
[45] UN-Doc. S/RES/ 1564 (2004) -9.op.para: “Demands that the Government of Sudan submit to the African Union Mission for verification documentation, particularly the names of Janjaweed militiamen disarmed and names of those arrested for human rights abuses and violations of international humanitarian law, with regard to its performance relative to resolution 1556 (2004) and the 8 April 2004 N’djamena ceasefire agreement;
[46] UN-Doc.S/RES/ 1564(2004) -14.op.para: “Declares that the Council, in the event the Government of Sudan fails to comply fully with resolution 1556 (2004) or this resolution, including, as determined by the Council after consultations with the African Union, failure to cooperate fully with the expansion and extension of the African Union monitoring mission in Darfur, shall consider taking additional measures as contemplated in Article 41 of the Charter of the United Nations, such as actions to affect Sudan’s petroleum sector and the Government of Sudan or individual members of the Government of Sudan, in order to take effective action to obtain such full compliance or full cooperation;”
[47] UN-Doc. S/RES/ 1564 (2004) -12.op.para: “Requests that the Secretary-General rapidly establish an international commission of inquiry in order immediately to investigate reports of violations of international humanitarian law and human rights law in Darfur by all parties, to determine also whether or not acts of genocide have occurred, and to identify the perpetrators of such violations with a view to ensuring that those responsible are held accountable, calls on all parties to cooperate fully with such a commission, and further requests the Secretary-General, in conjunction with the Office of the High Commissioner for Human Rights, to take appropriate steps to increase the number of human rights monitors deployed to Darfur;”
[48] UN-Doc. S/RES/ 1574 (2004): “Expressing its serious concern at the growing insecurity and violence in Darfur, the dire humanitarian situation, continued violations of human rights and repeated breaches of the ceasefire,...".
[49] UN-Doc. S/RES/ 1574 (2004) -9.pr.para: “Condemning all acts of violence and violations of human rights and international humanitarian law by all parties...".
[50] UN-Doc. S/RES/ 1574 (2004) -11.pr.para:“..also recalling the primary responsibility of the Sudanese Government to protect its population within its territory and to maintain law and order, while respecting human rights,...".
[51] UN-Doc. S/RES/ 1574 (2004) -11.op.para: “Demands that Government and rebel forces and all other armed groups immediately cease all violence and attacks, including abduction, refrain from forcible re-location of civilians, cooperate with international humanitarian relief and monitoring efforts, ensure that their members comply with international humanitarian law, facilitate the safety and security of humanitarian staff, and reinforce throughout their ranks their agreements to allow unhindered access and pas-sage by humanitarian agencies and those in their employ, in accordance with its resolution 1502 (2003) of 26 August 2003 on the access of humanitarian workers to populations in need and with the Abuja Protocols of 9 November 2004;”
[52] Ruhe vor den Antonows über Darfur? Khartum und die Rebellen erzielen Teilabkommen", NZZ, 12. Kasım 2004.
[53] Report of the International Commission of Inquiry on Darfur to the Secretary-General, 25 Ocak 2005, UN-Doc. S/2005/60.
[54] ,,Khartum schwerster Verbrechen verdaechtigt", NZZ, 2. Februar 2005.
[55] UN-Doc. S/RES/1590(2005) -12,pr.para: “Strongly condemning all violations of human rights and international humanitarian law in the Darfur region, in particular the continuation of violence against civilians and sexual violence against women and girls since the adoption of resolution 1574 (2004),..."; ayrıca bkz. UN-Doc. S/RES/ 1591 (2005).
[56] UN-Doc. S/ReS/ 1591 (2005) -1.op.para: “..., including air strikes by the Government of Sudan in December 2004 and January 2005 and rebel attacks on Darfur villages in January 2005, and the failure of the Government of Sudan to disarm Janjaweed leaders and their associates who have carried out human rights and international humanitarian law violations and other atrocities...".
[57] UN-Doc. S/RES/ 1591 (2006) pr.
[58] UN-Doc. S/RES/ 1591 (2006) -1 .para..: “Deplores strongly that the Government of Sudan and rebel forces and all other armed groups in Darfur have failed to comply fully with their commitments and the demands of the Council referred to in resolutions 1556 (2004), 1564 (2004), and 1574 (2004)..;”
(59) UN-Doc. S/RES/ 1591 (2005) -3/d,-3/e.op.para: (d): “that all States shall take the necessary measures to prevent entry into or transit through their territories of all persons as designated by the Committee pursuant to subparagraph (c) above, provided that nothing in this paragraph shall obligate a State to refuse entry into its territory to its own nationals; (e) that all States shall freeze all funds, financial assets and economic resources that are on their territories on the date of adoption of this resolution or at any time thereafter, that are owned or controlled, directly or indirectly, by the persons designated by the Committee pursuant to subparagraph (c) above, or that are held by entities owned or controlled, directly or indirectly, by such persons or by persons acting on their behalf or at their direction, and decides further that all States shall ensure that no funds, financial assets or economic resources are made available by their nationals or by any persons within their territories to or for the benefit of such persons or entities;”
[60] UN-Doc. S/RES/ 1591 (2005) -3/c.op.para: (c): “ that those individuals, as designated by the Committee established by subparagraph (a) above, based on the information provided by Member States, the Secretary-General, the High Commissioner for Human Rights or the Panel of Experts established under subparagraph (b) of this paragraph above, and other relevant sources, who impede the peace process, constitute a threat to stability in Darfur and the region, commit violations of international humanitarian or human rights law or other atrocities, violate the measures implemented by Member States in accordance with paragraphs 7 and 8 of resolution 1556 (2004) and paragraph 7 of this resolution as implemented by a state, or are responsible for offensive military over flights described in paragraph 6 of this resolution, shall be subject to the measures identified in subparagraphs (d) and (e) below;”
[61] 1591-Komite’si için bkz. <http://www.un.org/Docs/sc/commit-tees/SudanTemplate.htm>, (12. 08 2010).
[62] UN-Doc. S/RES/ 1591 (2005) -7.op.para: “ further decides that these measures shall not apply to movements of military equipment and supplies into the Darfur region that are approved in advance by the Committee established under paragraph 3 (a) upon a request by the Government of Sudan; and invites the African Union Ceasefire Commission to share pertinent information as appropriate in this regard with the Secretary-General, the Committee, or the Panel of Experts established under paragraph 3 (b);”
[63] UN-Doc. S/RES/ 1591 (2005) -3/f,3/g.op.para: “(f) that the measures imposed by subparagraph (d) above shall not apply where the Committee established by subparagraph (a) above determines on a case by case basis that such travel is justified on the ground of humanitarian need, including religious obligation, or where the Committee concludes that an exemption would otherwise further the objectives of the Council’s resolutions for the creation of peace and stability in Sudan and the region; (g) that the measures imposed by subparagraph (e) of this resolution do not apply to funds, other financial assets and economic resources that: i. have been determined by relevant States to be necessary for basic expenses, including payment for foodstuffs, rent or mortgage, medicines and medical treatment, taxes, insurance premiums, and public utility charges or for payment of reasonable professional fees and reimbursement of incurred expenses associated with the provision of legal services, or fees or service charges, in accordance with national laws, for routine holding or maintenance of frozen funds, other financial assets and economic resources, after notification by the relevant States to the Committee of the intention to authorize, where appropriate, access to such funds, other financial assets and economic resources and in the absence of a negative decision by the Committee within two working days of such notification; ii. have been determined by relevant States to be necessary for extraordinary expenses, provided that such determination has been notified by the relevant States to the Committee and has been approved by the Committee, or iii. have been determined by relevant States to be the subject of a judicial, administrative or arbitral lien or judgment, in which case the funds, or other financial assets and economic resources may be used to satisfy that lien or judgment provided that the lien or judgment was entered prior to the date of the present resolution, is not for the benefit of a person or entity designated by the Committee, and has been notified by the relevant States to the Committee;”
[64] UN-Doc. S/RES/ 1591 (2005) -4.op.para: “Decides that the measures referred to in subparagraphs 3 (d) and (e) shall enter into force 30 days from the date of adoption of this resolution, unless the Security Council determines before then that the parties to the conflict in Darfur have complied with all the commitments and demands referred to in paragraph above and paragraph 6 below; “
[65] UN-Doc. S/RES/ 1591 (2005) -5.op.para: “Expresses its readiness to consider the modification or termination of the measures under paragraph 3, on the recommendation of the Committee or at the end of a period of 12 months from the date of adoption of this resolution, or earlier if the Security Council determines before then that the parties to the conflict in Darfur have complied with all the commitments and demands referred to in paragraph 1 above and paragraph 6 below;”
[66] UN-Doc. S/RES/ 1591 (2005) -6.op.para: “Demands that the Government of Sudan, in accordance with its commitments under the 8 April 2004 N’djamena Ceasefire Agreement and the 9 November 2004 Abuja Security Protocol, immediately cease conducting offensive military flights in and over the Darfur region, and invites the African Union Ceasefire Commission to share pertinent information as appropriate in this regard with the Secretary-General, the Committee, or the Panel of Experts established under paragraph 3 (b);”
[67] UN-Doc. S/RES/ 1663 (2005) -8.pr.para.: “Expressing its deep concern at the movement of arms and armed groups across borders such as the long running and brutal insurgency by the Lord's Resistance Army (LRA) which has caused the death, abduction and displacement of many innocent civilians in the Sudan,...".
[68] UN-Doc. S/RES/1706 (2006) -8.pr.para.: “.calling upon the Government of National Unity to take urgent action to tackle gender-based violence in Darfur including action towards implementing its Action Plan to Combat Violence Against Women in Darfur with particular focus on the rescission of Form 8 and access to legal redress,...".
[69] UN-Doc. S/RES/1706 (2006) -8.pr.para.: “...calling upon all parties, in particular the Government of National Unity, to ensure, in accordance with relevant provisions of international law, the full safe and unhindered access of relief personnel to all those in need in Darfur as well as the delivery of humanitarian assistance, in particular to internally displaced persons and refugees,...".
[70] UN-Doc. S/RES/1714 (2006) -7.pr.para.:“Expressing its grave concern over the recruitment and use of children in conflict in the Sudan, particularly by Other Armed Groups in southern Sudan,...".
[71] UN-Doc. S/RES/ 1755 (2007) -10.pr.para.: “Reiterating its concern over the restrictions and bureaucratic impediments placed on UNMIS movements and materiel, and the adverse impact such restrictions and impediments have on UNMIS' ability to perform its mandate effectively and on the ability of the humanitarian community to reach affected persons;..."; aynı şekilde bkz. UN-Doc. S/RES/ 1784 (2007).
[72] UN-Doc. S/RES/1755(2007) -12.pr.para. : “Expressing its concern over the information about the treatment following the 19 January 2007 arrests and detentions of personnel from the United Nations, African Union Mission in the Sudan (AMIS), and international non-governmental organizations in Nyala, South Darfur;...".
[73] UN-Doc. S/RES/1755 (2007) -11.pr.para.:“...condemning continued violent attacks on civilians, including displaced persons, refugees, women, children, the elderly and humanitarian workers;...".
[74] UN-Doc. S/RES/1755 (2007) -14.pr.para.:“...condemning the recent fatal attacks on AMIS,...".
[75] UN-Doc. S/RES/ 1769 (2007) -12.pr.para.: “Noting with strong concern on-going attacks on the civilian population and humanitarian workers and continued and widespread sexual violence, including as out-lined in the report of the Secretary-General and the chairperson of the African Union Commission on the Hybrid Operation in Darfur and the report of the Secretary-General of 23 February 2007,...".
[76] UN-Doc. S/RES/ 1769 (2007) -13.pr.para.:“...condemning those parties to the conflict who have failed to ensure the full, safe and unhindered access of relief personnel to all those in need in Darfur as well as the delivery of humanitarian assistance, in particular to internally displaced persons and refugees,...".
[77] UN-Doc. S/RES/ 1769 (2007) -12.pr.para.: :“...emphasizing the need to bring to justice the perpetrators of such crimes and urging the Government of Sudan to do so,...".
[78] UN-Doc. S/RES/ 1769 (2007) -14.pr.para.: : “Demanding that there should be no aerial bombings and the use of United Nations markings on aircraft used in such attacks,...";. aynı şekilde bkz. UN- Doc. S/RES/ 1779 (2007).7
[79] UN-Doc. S/RES/ 1769 (2007) -14.op.para.: “Demands an immediate cessation of hostilities and attacks on AMIS, civilians and humanitarian agencies, their staff and assets and relief convoys, and further demands that all parties to the conflict in Darfur fully co-operate with AMIS, civilians and humanitarian agencies, their staff and assets and relief convoys, and give all necessary assistance to the deployment of the United Nations Light and Heavy Support Packages to AMIS, and to UNAMID;...".
(80) UN-Doc. S/RES/ 1769 (2007) -17.op.para.: “Calls on all concerned parties to ensure that the protection of children is addressed in the implementation of the Darfur Peace Agreement, and requests the Secretary-General to ensure continued monitoring and reporting of the situation of children and continued dialogue with parties to the conflict towards the preparations of time-bound action plans to end recruitment and use of child soldiers and other violations against children;...".